Ukraina: Prawo i Podatki Krypto W Zgodzie Z MiCA

Podążając ścieżką ku większej integracji z europejskimi strukturami gospodarczymi, Ukraina jednocześnie rozwija swoje ramy prawne dla aktywów cyfrowych. To proaktywne podejście ma na celu stworzenie uregulowanego środowiska dla kryptowalut, odzwierciedlając globalny trend legalizacji i nadzoru nad tym rozwijającym się sektorem. Opracowanie kompleksowego prawodawstwa dotyczącego kryptowalut jest kluczowym krokiem, sygnalizującym zaangażowanie Ukrainy w przyjmowanie innowacji finansowych przy jednoczesnym zapewnieniu stabilności rynku i ochrony inwestorów.

Przemiany legislacyjne: Dostosowanie do standardów europejskich

Ukraina aktywnie przekształca swoje podejście do regulacji wirtualnych aktywów, z nowym projektem ustawy, który niedawno uzyskał wstępne poparcie ze strony Komisji ds. Finansów, Polityki Podatkowej i Celnej Rady Najwyższej (Werchowna Rada). Ten wysiłek legislacyjny stanowi znaczące odejście od poprzednich propozycji, w dużej mierze spowodowane statusem Ukrainy jako kandydata do UE. Kluczowym uczestnikiem tego procesu jest Narodowa Komisja Papierów Wartości i Giełdy (NSSMC), współpracująca ze specjalistami, w tym z firmą Ernst&Young, w celu dostosowania krajowych ram prawnych do unijnego rozporządzenia Markets in Crypto-Assets (MiCA).

Przyjęcie MiCA jako modelu bazowego jest uważane za niemal nieuniknione, biorąc pod uwagę aspiracje Ukrainy do członkostwa w UE. „Wzięliśmy MiCA za podstawę” – powiedział Ruslan Magomedov, szef NSSMC, podkreślając konieczność harmonizacji z ustalonymi standardami europejskimi. Chociaż kraj może ubiegać się o pewne odroczenia lub dostosowania, zwłaszcza w kontekście trwającej wojny, oczekuje się wdrożenia podstawowych wymagań MiCA.

Obowiązki regulacyjne

Początkowa propozycja NSSMC przewidywała podwójną strukturę regulacyjną: Narodowy Bank Ukrainy (NBU) nadzorowałby aktywa kryptograficzne związane z pieniądzem, takie jak CBDC, podczas gdy NSSMC zarządzałby aktywami powiązanymi z instrumentami finansowymi lub towarowymi. Jednak rewizje komisji dostosowały to, zachowując rolę NBU, ale sugerując, że inny organ, wyznaczony przez Radę Ministrów w koordynacji z NBU, przejąłby pozostałe obowiązki. Takie podejście pozwala uniknąć tworzenia zupełnie nowego podmiotu regulacyjnego, co jest zgodne z praktykami europejskimi, gdzie istniejące organy nadzoru rynków finansowych i banki centralne zazwyczaj dzielą się nadzorem.

Opracowanie obecnego projektu ustawy początkowo objęło kluczowych interesariuszy państwowych, takich jak NSSMC, NBU, Ministerstwo Finansów i Ministerstwo Transformacji Cyfrowej. W miarę postępu prac nad projektem ustawy w kierunku drugiego czytania przewiduje się szersze konsultacje, w tym ze społecznością kryptowalut.

Opodatkowanie i własność: Kluczowe kwestie

Znacząca część dyskusji regulacyjnej dotyczy opodatkowania transakcji kryptowalutowych. NSSMC opracowało „matrycę opodatkowania” jako punkt wyjścia do dialogu, mającą na celu wyjaśnienie, w jaki sposób działania związane z kryptowalutami mogłyby zostać zintegrowane z krajowym systemem podatkowym. Obecna propozycja sugeruje standardową stawkę podatku dochodowego od osób fizycznych w wysokości 18% plus opłatę wojskową od zysków z aktywów kryptograficznych.

Jednakże, przez pierwszy rok po wejściu w życie ustawy proponuje się przejściową, obniżoną stawkę podatku dochodowego od osób fizycznych w wysokości 5%. W tym początkowym okresie osoby fizyczne nie byłyby zobowiązane do ujawnienia pochodzenia aktywów przy pierwszej sprzedaży, co stanowiłoby formę amnestii podatkowej. Mimo to, w społeczności kryptowalut pozostają obawy. Magomedov wskazał na znaczenie rozszerzenia tej amnestii poza same zobowiązania podatkowe. „Potrzebujemy pełnej amnestii, aby nikt nie mógł nas ‘nękać’, aby kapitał, od którego po raz pierwszy płacimy podatek, był już uznany za czysty i biały” – podkreślił, wskazując na potrzebę ochrony przed późniejszymi wyzwaniami prawnymi dotyczącymi pochodzenia aktywów.

Prymat praw własności

Poza kwestiami podatkowymi, Magomedov podkreślił kluczowe znaczenie jasnego zdefiniowania praw własności do wirtualnych aktywów w ramach nowych ram prawnych. Argumentował, że mechanizmy, poprzez które państwo będzie uznawać i kontrolować własność – w tym procedury zajęcia lub zamrożenia aktywów – są fundamentalne. „Radziłbym społeczności kryptowalut, aby zwracała większą uwagę na ten rozdział niż na opodatkowanie” – stwierdził, sugerując, że bez jasnych zasad dotyczących własności podstawa do samego opodatkowania zostałaby podważona, ponieważ uczestnictwo w rynku spadłoby, gdyby zasady zaangażowania pozostały niejasne lub niekorzystne.

Konkretne działania związane z kryptowalutami i infrastruktura rynkowa

Propozycje regulacyjne dotyczą również opodatkowania konkretnych działań związanych z kryptowalutami. NSSMC początkowo sugerowało, że działania takie jak kopanie (mining), staking i airdropy mogłyby być zwolnione z opodatkowania, aby stymulować rozwój tych sektorów na Ukrainie.

Jednak ostateczna decyzja w sprawie tych zwolnień jest niepewna. Magomedov przy priznał, że wpływ na nią mają międzynarodowi partnerzy finansowi Ukrainy, zwłaszcza w kontekście wojennej zależności gospodarczej. „Mówią: ‘Patrzcie, dajemy wam pieniądze, za które żyjecie i walczycie o swoją niepodległość. A wy w tym czasie upraszczacie i zmniejszacie bazę podatkową. Nie zgadzamy się na to’” – wyjaśnił, wskazując, że takie zwolnienia mogą napotkać opór, jeśli zostaną odebrane jako zmniejszenie potencjalnych dochodów państwa w czasie, gdy kraj zależy od pomocy zewnętrznej.

Ponowne otwarcie bramek walut fiducjarnych

Kwestia bramek walut fiducjarnych, które ułatwiają konwersję tradycyjnej waluty na kryptowalutę i odwrotnie, to kolejny obszar czekający na jasność regulacyjną. Bezpośrednie operacje między platformami kryptowalutowymi a ukraińskimi kartami bankowymi Hrywna zostały w dużej mierze zawieszone od początku 2023 roku. Przewiduje się, że po przyjęciu nowej ustawy i jasnym określeniu obowiązków regulacyjnych, Narodowy Bank Ukrainy ustanowi zasady ich funkcjonowania, co potencjalnie doprowadzi do ponownego otwarcia tych kluczowych kanałów.

Perspektywa szefa NSSMC patrząca w przyszłość

Ruslan Magomedov wnosi do swojej roli unikalną perspektywę, będąc wcześniej współwłaścicielem giełdy kryptowalut. „To po to, aby wszyscy zrozumieli, że nie jestem jakimś urzędnikiem, który chce wszystko zakazać” – podzielił się, podkreślając swoje osobiste doświadczenie i fundamentalną wiarę w postęp technologiczny. „Jestem technokratą, uwielbiam wszystkie nowe techniczne rzeczy.”

Uważa kryptowaluty nie tylko za przemijający trend, ale za nieunikniony element przyszłego krajobrazu finansowego. Kreśli paralelę do przyjęcia technologii ekranów dotykowych, która istniała przez lata, zanim stała się wszechobecna. „Krypto jest już na pewno tutaj, na pewno jest już używane, ale dla państwa wciąż jest jak ekran dotykowy dla ludzkości w latach 90.” – zamyślił się Magomedov. Przewiduje „przełom” do końca dekady, kiedy rządy w pełni uznają korzyści płynące z blockchaina i wirtualnych aktywów, aktywnie zachęcając do ich integracji.

Obecnie obserwuje napięcie: konsumenci coraz częściej przyjmują kryptowaluty, wpływając na opinię publiczną, podczas gdy rządy pozostają ostrożne, równoważąc pragnienie kontroli i dochodów podatkowych z obawami przed utratą istniejących mechanizmów nadzoru.

Poruszanie się po wdrożeniu regulacyjnym w obliczu wyzwań krajowych

Trwająca wojna rzuca znaczący cień na ambicje regulacyjne Ukrainy w zakresie kryptowalut. Magomedov podkreślił głęboki wpływ konfliktu, stwierdzając: „Ukraina jest teraz bardzo słaba, ponieważ jest w stanie wojny. Dlatego błędy, jakie państwo może popełnić podczas wdrażania regulacji, mogą być krytyczne. Gospodarka może tego nie wytrzymać.”

Ta niepewna sytuacja wymaga ostrożnego i potencjalnie opóźnionego podejścia do pełnowymiarowego wdrożenia. Podczas gdy ramy legislacyjne są opracowywane zgodnie ze standardami międzynarodowymi, takimi jak MiCA, praktyczne zastosowanie, w szczególności dotyczące opodatkowania wirtualnych aktywów, może zostać odłożone. „Moim zdaniem faktyczne wdrożenie opodatkowania wirtualnych aktywów, a co za tym idzie uruchomienie rzeczywistej regulacji, nastąpi dopiero po zakończeniu wojny na pełną skalę, ponieważ jest to bardzo ryzykowne” – podsumował Magomedov. To pragmatyczne stanowisko odzwierciedla zrozumienie, że stabilizacja narodu i jego gospodarki ma pierwszeństwo, a wszelkie błędy regulacyjne w zmiennym sektorze kryptowalut mogą mieć poważne konsekwencje w tak krytycznym dla kraju okresie.